Dizüstü bilgisayarlarda donanımsal olarak yer alabilen bir özellik olan MUX Switch’in: ne olduğunu, ne işe yaradığını ve avantajlarını&dezavantajlarını irdelediğimiz makalemize hoşgeldiniz.
Bilgisayarlardaki MUX Yongası Nedir?
MUX yönlendirici, dahili GPU (iGPU) ve/veya harici GPU (dGPU) tarafından üretilen görüntülerin LCD ekrana ve/veya harici bir ekrana kablo yardımı ile aktarımını yönlendiren bir yongadır. MUX yongası görüntü sinyallerini çoktan bire çevirerek LCD ekrana aktarır.
Çoğu dizüstü bilgisayarda MUX yongası donanımı bulunmaz. Bunun yerine yazılımla dGPU sinyalleri PCI-E veri yolu üzerinden önce iGPU’ya ve buradanda LCD ekrana yönlendirilir. Sinyal aktarım mesafesi uzadığı için, bu durum, dGPU sinyallerinin LCD ekrana aktarımında bir miktar gecikme oluşturur. Bunun kullanıcıya geri dönüşü ise nispeten daha az fps olur.
MUX yongası bulunsun yada bulunmasın olası bir dGPU arızasında komutlara cevap veremeyen dGPU ve bu olmayan görüntünün (sinyallerin) LCD ekrana aktarımı sonrasında ekranda siyah (yok) bir görüntü belirir. Oyunlara veya dGPU kullanan herhangi bir yazılımı çalıştırdığınızda ekranda siyahlık oluşabilir. Bilgisayarınız çalışır fakat ekranda görüntü yoktur bunun yerine siyahlık vardır. MUX yongası bulunan modeller ileri düzey mühendislik gerektirdiği için fiyatları azıcık daha pahalıdır. Çift GPU bulunan ancak MUX switch bulunmayan dizüstü bilgisayarların pil ömrü daha kısa olabilir.
Uyarı!: MUX yongası bulunmayan modellerde asla birincil (Primary) GPU olarak harici GPU’yu yani dGPU’yu ayarlamayınız. Bilgisayarınız açılır fakat ekrana görüntü gelmez. Çözüm için BIOS’u fabrika ayarlarına geri döndürmeniz gerekir. Ayrıca tüm yongaları (CPU, iGPU ve dGPU) AMD tabanlı olan dizüstü bilgisayarınızda MUX yönlendirici yoksa hackintosh’u unutabilirsiniz. 🙂
1. MUX Yönlendiricisiz Modeller
1.a. Sadece Dahili GPU’lu ve Çıkışsız
Bu tür dizüstü bilgisayarlarda:
– MUX yönlendirici bulunmaz. Gerekte yoktur.
– Harici görüntü çıkış portu yoktur. Dolayısıyla kablolu görüntü aktarımı sağlanamaz.
– Dahili GPU iş başındadır ve sadece LCD ekrana görüntü verir.
– Harici GPU olmadığı için LCD ekranda siyah ekran sorunu yaşanmaz.
– Uzun ömür isteyenlere tavsiye edilebilir.
1.b. Sadece Dahili GPU’lu ve iGPU Çıkışlı
Bu tür dizüstü bilgisayarlarda:
– MUX yönlendirici bulunmaz. Gerekte yoktur.
– Harici görüntü çıkış portu vardır.
– Dahili GPU iş başındadır, LCD ekrana ve/veya harici bir ekrana kablo ile görüntü verebilir. Aktarım sırasında performans kayıpları yaşanmaz.
– Harici GPU olmadığı için LCD ekranda siyah ekran sorunu yaşanmaz.
– Uzun ömür isteyenlere tavsiye edilebilir.
1.c. Dahili ve Harici GPU’lu ve iGPU Çıkışlı
Bu tür dizüstü bilgisayarlarda:
– MUX yönlendirici bulunmaz.
– Harici GPU’da üretilen görüntüler, Dahili GPU’dan geçerek LCD ekrana ve/veya harici bir ekrana kablo ile görüntü verebilir.
– Dahili GPU’da üretilen görüntüler, direk LCD ekrana verilir. Aktarım sırasında performans kayıpları yaşanmaz.
– Harici GPU’da üretilen görüntülerin LCD ekrana aktarımı sırasında görece performans kayıpları yaşanır.
– Harici GPU’da donanımsal bir arıza olduğunda LCD ekranda siyah ekran sorunu yaşanabilir.
1.d. Dahili ve Harici GPU’lu ve dGPU Çıkışlı
Bu tür dizüstü bilgisayarlarda:
– MUX yönlendirici bulunmaz.
– Harici GPU’da üretilen görüntüler, Dahili GPU’dan geçerek LCD ekrana görüntü verebilir.
– Dahili GPU’da üretilen görüntüler, direk LCD ekrana verilir. Aktarım sırasında performans kayıpları yaşanmaz.
– Harici GPU’da üretilen görüntülerin LCD ekrana aktarımı sırasında görece performans kayıpları yaşanır.
– Harici GPU’da üretilen görüntüler, direk harici bir ekrana kablo ile görüntü verebilir. Harici ekrana aktarım sırasında performans kayıpları yaşanmaz.
– Harici GPU’da donanımsal bir arıza olduğunda LCD ekranda siyah ekran sorunu yaşanabilir.
– Harici GPU’da donanımsal bir arıza olduğunda harici bir ekrana kablolu görüntü aktarımı sağlanamaz.
2. MUX Yönlendiricili Modeller
2.a. Dahili ve Harici GPU’lu, Tek MUX’lu ve Çıkışsız
Bu tür dizüstü bilgisayarlarda:
– 1 adet MUX yönlendirici bulunur.
– Bu türde bir donanım tasarımı sadece eski bilgisayarlarda bulunur ve modern bilgisayarlarda yoktur.
– Dahili ve/veya Harici GPU’dan, harici bir ekrana kablo ile görüntü aktarımı sağlanamaz.
– Dahili GPU’da üretilen görüntüler, direk LCD ekrana verilir. Aktarım sırasında performans kayıpları yaşanmaz.
– Harici GPU’da üretilen görüntüler, direk LCD ekrana verilir. Aktarım sırasında performans kayıpları yaşanmaz.
– Dahili ve/veya Harici GPU’da donanımsal bir arıza olduğunda LCD ekranda siyah ekran sorunu yaşanabilir.
2.b. Dahili ve Harici GPU’lu, Tek MUX’lu ve Çıkışlı
Bu tür dizüstü bilgisayarlarda:
– 1 adet MUX yönlendirici bulunur.
– Bu türde bir donanım tasarımı bazı dizüstü bilgisayarlarda bulunur.
– Harici GPU’dan, harici bir ekrana kablo ile görüntü aktarımı sağlanabilir.
– Dahili GPU’da üretilen görüntüler, direk LCD ekrana verilir. Aktarım sırasında performans kayıpları yaşanmaz.
– Harici GPU’da üretilen görüntüler, direk LCD ekrana verilir. Aktarım sırasında performans kayıpları yaşanmaz.
– Dahili ve/veya Harici GPU’da donanımsal bir arıza olduğunda LCD ekranda siyah ekran sorunu yaşanabilir.
2.c. Dahili ve Harici GPU’lu, Çift MUX’lu ve Çıkışlı
Bu tür dizüstü bilgisayarlarda:
– 2 adet MUX yönlendirici bulunur.
– Bu türde bir donanım tasarımı iş istasyonu modelli bilgisayarlarda bulunur.
– Dahili GPU’da üretilen görüntüler, direk LCD ekrana ve/veya kablo ile bağlanan harici bir ekrana verilir. Aktarım sırasında performans kayıpları yaşanmaz.
– Harici GPU’da üretilen görüntüler, direk LCD ekrana ve/veya kablo ile bağlanan harici bir ekrana verilir. Aktarım sırasında performans kayıpları yaşanmaz.
– Dahili ve/veya Harici GPU’da donanımsal bir arıza olduğunda LCD ekranda ve/veya kablo ile bağlanan harici ekranda siyah ekran sorunu yaşanabilir.
Bilgisayarımda MUX Yönlendirici var mı?
Şuanki dizüstü bilgisayarınız için;
Üreticinin sizin için sağladığı yazılımlardan, BIOS’tan veya en garantisi üreticiye danışarak öğrenebilirsiniz.
Bir sonraki dizüstü bilgisayarınız için;
MUX yönlendirici olup olmadığını ancak üreticiye danışarak öğrenebilirsiniz.
En olmadı şöyle bir kılavuzda mevcut:
İlgili diğer konular:
– AMD SmartAccess Graphics (MUX) Nedir?
Bilge Dede'nin Bilgi Günlüğü 